YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesapları ve basın yayın kuruluşlarından deprem sonrası TSK’nın herhangi bir şekilde olaya müdahil olmadığı iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Depremden hemen sonra binlerce TSK unsuru arama kurtarma ve asayişi sağlama çalışmalarına destek vermeye başladı. Örneğin İnsani Yardım Tugayı Malatya’da, KKTC’de konuşlu bulunan 14’üncü Zırhlı Tugay Komutanlığı Mersin’de, 5’inci Kolordu İstihkam Alayı Doğal Afetler Arama Kurtarma Timi Hatay Kırıkhan’da çalışmalara hemen başladı.
41’inci Komando Tugay Komutanlığında görevli Mehmetçikler, arama tarama faaliyetlerini aralıksız sürdürdü. TSK, kurduğu hava koridoru aracılığıyla A400M nakliye uçaklarının da bulunduğu 37 hava aracı ile arama kurtarma ekiplerini ve yardım malzemelerini taşımaya ve yaralı vatandaşları tahliye etmeye başladı.
CH-47 ve AS-532 tipi helikopterler, Deniz Kuvvetlerine ait TCG SANCAKTAR, TCG BAYRAKTAR ve TCG OSMANGAZİ gemileri, deprem bölgesine temel ihtiyaç malzemeleri sevkine başladı. İskenderun Limanı’na demirleyen TCG İskenderun gemisi, afet bölgesindeki yaralıları Mersin’deki hastanelere taşımak için görevlendirildi.
YALAN HABER
Prof. Dr. Naci Görür, şu manipülatif açıklamayı yaptı: “Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerle ilgili, “Depreme ilişkin proje hazırladık. Harita Genel Müdürlüğü ile valiliklerle belediyelerle proje hazırladık. Devlet Planlamaya, TÜBİTAK’a sunduk, fakat reddedildi.”
DOĞRUSU NE?
2010 yılında sunulan iddiaya konu proje, 110G101 numaralı ve “Doğu Anadolu Fay Zonu Boyunca Güncel Deformasyonun Ölçülmesi ve Bu Zonda Yer Alan Yerleşim Alanları İçin Tehlike Analizlerinin Yapılması (DAFTAP)” başlıklı TÜBİTAK Kamu Araştırmaları Destek Grubu (KAMAG) 1007 projesidir.
Projede müşteri kurumlar: Elazığ Valiliği, Elazığ Belediye Başkanlığı, Bingöl Valiliği, Bingöl Belediye Başkanlığı, Malatya Belediye Başkanlığı, Kahramanmaraş Valiliği, Kahramanmaraş Belediye Başkanlığı.
Projeye, “Valilikler ve/veya belediyeler, kendi sorumluluk alanı dışında, ülkenin diğer bölgelerini de ilgilendiren sorun ve ihtiyaçlara ilişkin projelerde tek başına müşteri kurum olamaz” koşulunu yerine getirmediği için revize verilmiştir.
İade sonrası 2010 yılından bu yana herhangi bir düzeltme veya yeniden başvuruda bulunulmamıştır.
Ayrıca, Prof. Dr. Naci Görür bugüne kadar TÜBİTAK’a yürütücü ya da araştırmacı olarak 1992-2012 yılları arasında 17 proje sunmuştur. Bu 17 projeden 13 tanesi desteklenmiştir. Görür’ün yürütücü ve araştırmacı olarak yer aldığı ve sonuçlanan 10 projesine 2023 sabit fiyatlarıyla yaklaşık 11 milyon TL ödenek aktarılmıştır.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarından “Mersin Şehir Hastanesi yeni yapılmasına rağmen şehirde çatlayan tek bina o oldu” ve “Mersin Şehir Hastanesi ciddi hasar gördü, boşaltılıyor” iddiaları ortaya atıldı.
DOĞRUSU NE?
Deprem nedeniyle Mersin Şehir Hastanesi’nin dış cephesindeki fayans kaplamalarında ufak tefek kırıklar meydana geldi.
Hastane hizmet vermeye devam etti. Hasta kabulüyle ilgili herhangi bir sorun yaşanmadı, yatan hastaların odalarında tedavileri sürdü. Herhangi bir hasar veya tahliye söz konusu değildir.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesapları ve WhatsApp gruplarında “AFAD Uyarısı” başlığıyla fay hattının yayıldığı ve büyük bir depremin daha meydana geleceği iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Kahramanmaraş’taki depremler, Doğu Anadolu Fay Hattı’nda meydana gelmiştir. Bahsi geçen şehirler, bu fay hattı üzerinde bulunmamaktadır ve bu fay hattına oldukça uzaktadırlar. “Fay hattı yayıldı” şeklindeki ifadelerin hiçbir bilimsel dayanağı yoktur. Ne AFAD ne de herhangi bir uluslararası kuruluşun, bu şekilde bir açıklaması olmamıştır.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarında deprem felaketine rağmen MHP’nin ve Devlet Bahçeli’nin MHP’nin kuruluş yıldönümünü kutladığı iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Bahçeli, MHP’nin 54’üncü kuruluş yıldönümü ile ilgili, “Partimizin 54’üncü yıl dönümünü, yaşadığımız felaketlerden dolayı buruk bir vicdanla kutluyor, daha nice yıllarda üç hilalin var olmasını Allah’tan niyaz ediyorum.” ifadelerini kullanmıştır. Bahçeli’nin tüm konuşması incelendiğinde, “Deprem felaketi önemsenmeden kutlama yapıldı” algısı oluşturmak için yapılan paylaşımların kasıtlı manipülasyon içerdiği anlaşılmaktadır.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarından deprem sonrası Atatürk Barajında çatlaklar oluştuğu iddiası yayıldı.
DOĞRUSU NE?
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, depremin ardından yaptığı açıklamada tüm barajlarımızla alakalı bölgenin tamamının kontrolden geçirildiğini ve Malatya Sultansuyu Barajı dışında herhangi bir barajda sorun yaşanmadığını açıkladı.
Şanlıurfa ve Malatya Valiliği ile Birecik Kaymakamlığı, resmi sosyal medya hesaplarından barajlarda herhangi bir sorun yaşanmadığını açıkladı.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarında afet bölgesinde giden iş makinalarının engellendiği iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
8 Şubat saat 22.00 itibariyle depremden etkilenen bölgelerde 5 bin 531 araç ve iş makinası, arama kurtarma çalışmalarında fiilen kullanılmaktaydı. Bölgedeki çalışmalara destek vermek için gelen bazı iş makinaları, plan ve koordinasyonun ardından yönlendirilmekteydi. Zira planlı hareket etmeyen araçlar, bölgedeki çalışmaları sekteye uğratacak trafik yoğunluğu ve karmaşaya neden olmaktaydı. Bir engelleme veya keyfi bekletme durumu söz konusu değildi.
YALAN HABER
Fatih Altaylı İsrail’den gelen yardım ekibinin havalimanında bekletildiğini iddia etti.
DOĞRUSU NE?
İsrail’den gelen yardım ekibi, diğer ülkelerden gelen yardım birimleri gibi koordinasyon amaçlı kısa bir süre bekletilmiştir. Uzun süreli bir bekleyiş ya da kasıtlı bekletme söz konusu değildir. Dışişleri Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye göre, gelen yardım ekipleri koordinasyon ve işlemlerden sonra afet bölgelerine intikal ettirilmiştir. İddianın kaynağı olan Fatih Altaylı son açıklamasında, “İsrailli kurtarma ekibi görev yerine intikal etmiş.” ifadelerini kullanmıştır.
YALAN HABER
Kemal Kılıçdaroğlu ve Mansur Yavaş tarafından Hatay Havalimanının Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından onarıldığı iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı koordinesinde İGA Airport ekipleri tarafından havalimanında onarım çalışmalarına başlandı. Ankara Büyükşehir Belediyesine ait araçlar, diğer birçok belediyenin araçları gibi moloz ve hafriyat atıklarının taşınması için havalimanında görevlendirildi.
YALAN HABER
Bazı yayın organları ve sosyal medya hesaplarında Macaristan’dan gelen yardım ekibinin kötü muameleye maruz bırakıldığı iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Macaristan Büyükelçisi Viktor Matis, sosyal medya hesabından “Macar kurtarma ekibini taşıyan otobüsün benzini bitince benzin parasını halktan birinin ödediğini, poğaça aldıkları yerde dükkan sahibinin elindeki poğaçaların yarısını hediye ettiğini” açıkladı.
YALAN HABER
HDP tarafından gönderdikleri yardım aracına kaymakamlığın el koyduğu iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Patnos Belediyesi’nde toplanan yardımların yüklendiği bir aracın; trafik sigortası, muayenesi ve plakası bulunmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca ilgili araç, uzun yol kış şartlarına da elverişli olmayışı sebebiyle Patnos Belediye Başkanı Emrah Kılıç ve beraberindekilerin kendi rızasıyla, kaymakamlığın yardım toplama alanına teslim edildi. Bahse konu yardımlar, yardım toplama tırlarına yüklenerek AFAD tarafından Ağrı’daki AFAD Yardım Toplama Merkezi’ne sevk edildi.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarından Hatay’da yıkılan binaların Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ödül verdiği Servet Altaş tarafından inşa edildiği iddiası paylaşıldı.
DOĞRUSU NE?
Anadolu Yayıncılar Derneği’nin düzenlediği ödül töreninde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın elinden ödül alan Servet Altaş’ın Hatay’da birçok inşaat projesi olan Ser-Al inşaat firmasıyla herhangi bir ilişkisi yoktur.
Altaş, Ordu’da yaşayan, Ordu MÜSİAD başkanlığını yapan ve Hatay’da hiçbir yatırımı olmayan bir iş insanıdır. İftiraların kaynağı, isim benzerliğidir.
YALAN HABER
Fatih Altaylı tarafından savcıların “Mesai bitti” diyerek işlem yapmadığı için cenazelerin toprağa verilemediği iddiası ortaya atıldı.
DOĞRUSU NE?
6 Şubat’ta mevcut savcılara ilave olarak HSK, deprem bölgesindeki illere 304 ilave savcı görevlendirdi. Ölü muayene işlemlerinin en kısa sürede yapılabilmesi için bu illerdeki savcılar, mesai mefhumu gözetmeksizin 7/24 esasına göre görev yapmaya başladı. Sağlık Bakanlığına bağlı bölgede görev yapan hekimlere ilave olarak Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurum Başkanlığı tarafından da deprem bölgesindeki ölü muayene işlemleri için 258 ilave Adli Tıp Uzmanı ve Teknikeri görevlendirildi.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarından deprem sonrasında Hatay T Tipi Kapalı Cezaevinde isyan çıktığı ve kadın hükümlülere tecavüz edildiği iddiası yayıldı.
DOĞRUSU NE?
Deprem sonrası bir kısım adli hükümlü ve tutuklu, firar teşebbüsünde bulunmuş, ardından yangın çıkarmıştır. Yasal mevzuat çerçevesinde firar girişimine gerekli müdahalede bulunulmuş, firar girişimi engellenmiş ve yangın söndürülmüştür. Müdahale sorasında 12 adli hükümlü ve tutuklu yaralanmış, yaralılardan 3’ünün vefat ettiği açıklanmıştır. Ceza infaz kurumunda kadın hükümlü/tutuklulara tecavüz edildiği gibi iddialar tamamen asılsızdır. Firar teşebbüsüyle ilgili adli ve idari tahkikat başlatılmıştır.
YALAN HABER
Kızılay’ın afet bölgesinde hiç çadırı yok, Kızılay başkanının afet/yardım tecrübesi yok ve ilahiyat mezunu.
DOĞRUSU NE?
9 Şubat itibariyle bölgeye intikal eden Kızılay ekiplerinin sayısı 4 bin kişiyi buldu. AFAD ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile birlikte 137 bin 973 çadır ve 1 milyon 507 bin 494 battaniye sevk edildi. Toplam 97 bin 973 Aile Yaşam Çadırının kurulumu tamamlandı. Kızılay Genel Başkanı Kerem Kınık, 1993’te İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu bir doktordur. Ayrıca Kınık, 2019 yılında Bezmialem Vakıf Üniversitesinde Afet Tıbbı doktorasını tamamlamıştır. Kınık, 1993’ten itibaren de birçok alanda sağlık yöneticiliği yapmıştır.